آشنایی با تاریخچه زاینده رود و وابستگی تاریخچه مدنیت اصفهان چشم انداز نگارش این مطلب،به این رود است.
زاینده رود اصفهان صد و هجدمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گیرد و به تاریخچه زاینده‌رود پیوست.
نام های زاینده رود در گذر زمان
زاینده رود که در متون مختلف با نام های دیگر به مانند زند رود، زَرَن رود، زرّین رود، زرّینه رود و زِنده رود نیز از آن نام برده شده، مهمترین رودخانه در مرکز فلات ایران است
زاینده رود از کوه‌های زاگرس مرکزی به ویژه زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و در دشت مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود
درنهایت بعد از طی مسافتی حدود ۳۰۰ کیلومتر در بسترکویر در تالاب گاوخونی آرم میگیرد.
عرض این رودخانه از حدود ۱۰ متر تا ۸۰۰ متر متغیراست ، به طوری که در شهر اصفهان بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ متر است.
حوزه رودخانه زاینده‌رود ۵۰۰/۴۱ کیلومتر مربع و برآورد میشود جریان آب این رودخانه
در مطلوب ترین شرایط۲/۱ کیلومتر مکعب در سال یا ۳۸ متر مکعب در ثانیه است.
دلیل نامگذاری رود
زاینده رود در طول مسیر خود ، روستاها ، باغ ها ومزارع فراوانی را آباد و زنده می کند
بستر این رودخانه از سرچشمه تا مصب از خود زایش می کند ودر بالا دست رودخانه مجدد از چشمه های منطقه به آب زاینده رود جاری میشود و علت نامگذاری در تاریخچه زاینده رود به همین جهت است.
سهمیه بندی آب زاینده رود
سهمیه بندی آب رودخانه را به اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانی(۲۴۱-۲۲۴میلادی) نسبت داده‌اند.
بر اساس شواهد موجود در تاریخچه زاینده رود ، وجود پل قدیمی شهرستان که بنای فعلی آن را متعلق به دوره ساسانی دانسته اند
شواهد نشان می دهد که در دوره این سلسله ، برای ساماندهی رودخانه زاینده‌رود ، اقداماتی صورت گرفته است.
در تاریخچه زاینده رود در دوره صفویه این تقسیم‌بندی به ابتکار شیخ بهایی (۱۰۳۱-۹۶۳ق / ۱۵۴۶-۱۶۲۲ق ) تجدید و آب رودخانه به ۳۳ سهم تقسیم شد و توسط نهرهایی که اصفهانی ها آنها را مادی می گویند ، در میان روستاها و محلات شهر اصفهان پخش شد.
بعضی از مشهورترین مادی ها که امروزه بسیاری از آنها از بین رفته و خشک شده اند، عبارتند از مادی نیاصَرم ، مادی فرشادی، مادی شاه ، مادی فَدَین و مادی تیران.
بر زاینده رود پل های فراوانی ساخته شده است که از زمان صفویان و قبل از آن برجا مانده وتعدادی از این پلها نماد وزیبایی شهر اصفهان بوده و خواهد بود.
جهت مطالعه جامع نگاهی به تاریخچه زاینده رود کلیک کنید